Tại sao châm cứu có tác dụng giảm đau?

 Bài này do BS Đỗ Thanh Liêm biên soạn.

Một trong những ứng dụng châm cứu là giảm đau. Cơ chế giảm đau của châm cứu hay các thủ thuật của y học cổ truyền khác như bấm huyệt, xoa bóp được giải thích như sau.

• Lý thuyết cổng kiểm soát: 

  • Khi có kích thích đau ví dụ như đau khớp gối do thoái hóa, các thụ thể cảm giác đau ở khớp gối sẽ truyền tín hiệu đau qua sợi hướng tâm (thường sợi A-delta và sợi C) bởi tế bào thần kinh số 1 qua sừng sau tủy sống và tiếp xúc với tế bào thần kinh thứ 2 tế bào này sẽ truyền tới đồi thị nơi này tiếp xúc với tế bào thần kinh thứ 3 đi lên phần vỏ não cảm giác và cơ thể nhận được tín hiện đau từ khớp gối.

  • Học thuyết cổng cho thấy  tế bào thần kinh thứ 1 sau khi tiếp xúc với tế bào thần kinh thứ 2 nó tiếp xúc với 1 tế bào liên hợp, tế bào này làm nhiệm vụ gác cổng, như trường hợp trên tế bào này bị ức chế bởi tế bào thứ nhất và nó không thể ngăn cản tín hiệu đau truyền từ tế bào thần kinh 1 sang tế bào thần kinh 2.

  • Châm cứu tạo ra 1 xung động mới truyền vào sừng sau tủy sống qua sợi A-beta, nó kích thích tế bào liên hợp, khi tế bào liên hợp này bị hưng phấn, giống như người gác cổng bị đánh thức và ngăn cản tín hiệu đau truyền lên não. Như vậy cho ta cảm giác giảm đau.

• Một học thuyết thứ 2 là thuyết morphin nội sinh: 

  • Khi bệnh nhân được cảm giác an tâm, hạnh phúc, tin tưởng thầy thuốc: Não bộ sẽ tiết ra endophin một loại morphin nội sinh. Endophin có 2 tác dụng, tác dụng thứ nhất ức chế sự giải phóng các chất trung gian hóa học trước khe synap , tác dụng thứ 2 ứu chế sự dẫn truyền điện thế hậu synap. Như vậy sẽ ngăn cản tín hiệu đau truyền từ tế bào thần kinh 1 sang tế bào thần kinh 2. Và có tác dụng giảm đau.